یادگیری مبتنی بر وب معمولا با عنوان یادگیری الکترونیکی یا آموزش مجازی شناخته شده است که این اتفاق اساسا شامل یادگیری آنلاین از طریق دوره های آموزشی است که عموما در ال ام اس ها (سامانه یادگیری الکترونیکی) ارائه می شوند.
با کمک سامانه آموزش مجازی می توان تمام فرایند های یادگیری را بصورت الکترونیکی انجام داد. با پیدایش سیستم های آموزش الکترونیکی که امروزه نقش برجسته ای را در میان تمام کسانی که تمایل به یادگیری دارند پیدا کرده است، ایجاد فضای شخصی آموزشی برای کاربران فراهم شده است تا آنها بتوانند به دور از هر گونه دغدغه ای از مزایای آموزش الکترونیکی برخوردار باشند. در ادامه می خواهیم به برخی از مزایای سیستم آموزش الکترونیکی و تولید محتوای الکترونیکی بپردازیم.
مزایا و معایب سیستم آموزش مجازی LMS
بحث آموزش الکترونیکی که ترجمه واژه (E-learning) است که با انواع نام‌های آموزش الکترونیکی (E-education) و یا دانشگاه مجازی (Virtual University) و یا با نام آموزش مجازی (Virtual Learning) نیز شناخته می‌شود.
در طول سال‌های اخیر به‌عنوان یکی از کاربردهای مهم فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهان مطرح بوده است و شیرازه‌ی آن بر آموزش به‌صورت الکترونیکی و با استفاده از بسترهای الکترونیکی و کامپیوتری استوار بوده و در آن استاد و دانشجو به‌صورت فیزیکی و همزمان در یک کلاس درس حضور ندارند و محتوای آموزشی با استفاده از روش‌های الکترونیکی (همچون فایل صوتی، ویدئو، ارتباط اینترنتی و تلفنی و …) به حضور دانشجو می‌رسد.
مزایا سیستم آموزش مجازی LMS
1-کاهش هزینه های آموزشی مبتنی بر یادگیری
آموزش حضوری همواره هزینه حمل و نقل به مرکز آموزشی را با خود به همراه دارد که علاوه بر هزینه رفت و آمد، آلودگی هوا را نیز در کلان شهر ها را نیز به همراه دارد. اما با استفاده از آموزش مجازی، افراد می توانند هزینه های آموزشی را به نسبت کاهش دهند. با کمک یادگیری الکترونیکی تحقق عدالت آموزشی و ایجاد فرصت یادگیری برای افراد در هرلحظه و در هر مکان با هر بودجه فراهم می شود. با استفاده از دوره های آموزشی مجازی، نیاز به فضای آموزشی فیزیکی برای کارکنان حذف می شود و این به نوبه خود می تواند به شدت هزینه های ایجاد و نگهداری فضای آموزشی را کاهش دهد. در برخی موارد، حتی نیاز به استخدام یک مدرس مستقیم را نیز حذف می کند.
2-کسب درآمد بیشتر برای شرکت های استفاده کننده از آموزش الکترونیکی
همواره آموزش یکی از اساسی ترین راه ها برای بهبود عملکرد کارکنان بوده است . در صورتی که سازمان ها برنامه های آموزشی مدونی را برای کارکنان خود در نظر بگیرند می توانند بازدهی پرسنل خود را بالا برده و از درآمد بیشتری را برای سازمان خود به دست آورد .
3-افزایش بهره وری با آموزش الکترونیکی
نه تنها استفاده از elearning می تواند افزایش درآمد در هر کارمند را به همراه داشته باشد بلکه می تواند بهره وری آنها را نیز افزایش دهد. با به رسمیت شناختن آموزش و یادگیری الکترونیکی در سازمان می توان 30% بازگشت سرمایه را افزایش داد.
4-افزایش رضایت مندی شغلی کارکنان
بر طبق برخی مطالعات انجام شده در حوزه منابع انسانی ، رضایت کارکنان در محیط کاری و فضای شغلی تاثیر مستقیمی با روابط کاری بین مدیر و پرسنل دارد. اغلب کارکنانی که بستر مناسب برای پیشرفت و یادگیری در راستای بهبود فرایند عملکردی داشته باشند احتمال ترک کارفرما و محیط شغلی در آنها کمتر خواهد بود.
5-یادگیری بهینه با انعطاف پذیری دوره های آموزش الکترونیکی
آموزش الکترونیکی ره آوردی است که دنیای فناوری اطلاعات برای افراد شاغل و تمام کسانی که با کمبود زمان برای آموزش مواجه بوده اند به ارمغان آورده است. از آنجایی که آموزش الکترونیکی می تواند در هر زمان از روز و با حذف محدودیت ها انجام شود، تمام مشتاقان یادگیری می تواند درحرفه و تحصیلات خود متمرکز شوند و همیشه به روز باشند.
6-آموزش مجازی بستری همیشه در دسترس
آموزش الکترونیکی اجازه می دهد تا افراد در تمام سنین برای یادگیری مهارت های جدید بدون محدودیت به طور یکسان با استفاده از دوره های آموزشی الکترونیکی اقدام کنند.
7-راحتی و آرامش در آموزش
استفاده از کلاس های آموزش حضوری با مشکلاتی همچون عدم انعطاف پذیری در زمان کلاس های آموزشی ، نشستن در صندلی ناراحت کننده، و درد ناشی از کمر درد تا پایان روز را برای افراد در بر دارد. اما هنگامی که افراد، آموزش آنلاین را انتخاب می کنند دیگرنیازبه کلاس فیزیکی نخواهند داشت. افراد می توانند در هر فضایی که دوست دارند منزل یا در محیط کار و یا هر مکان دیگری، تمام سخنرانی ها و محتواهای آموزشی مورد نیاز خود را از طریق نرم افزارهای ال ام اس و کلاس مجازی در اختیار داشته باشند.
8-سازمانی با دانش روز
همواره داشتن یک برنامه قدرتمند برای یادگیری الکترونیکی، برای شرکت ها سودمند است. این کار به سازمان ها کمک می کند کارکنان خود را به روز نگه دارند.
همانطور که تا اینجا متوجه شدید آموزش مجازی نه تنها بعنوان یک بستر آموزشی می تواند ما را در انجام اهداف آموزشی یاری نماید بلکه با حذف تمام محدودیت ها این امکان را فراهم می سازد تا به سرعت به یادگیری های فردی و گروهی بپردازیم و درعین حال می توانیم رویکردی متفاوت همراه با یادگیری را نیز تجربه کنیم.
از دیگر مزایای آموزشی سیستم آموزش مجازی LMS
- نداشتن محدودیت مکانی
- نداشتن محدودیت‌های زمانی
- محدود نبودن ظرفیت پذیرش
- در نظر گرفتن استعدادهای فردی
- گسترش فرهنگ یادگیری مستقل
- استفاده از استادان مجرب در حوزه‌های گسترده‌تر(جغرافیای و تعداد دانشجویان)
- امکان تطبیق و بهینه‌سازی کلاس‌ها تمرینات و مشاوره با نیازهای فردی(دانشجو محوری)
- انعطاف‌پذیری در اصلاح و تغییر محتوا
- افزایش سرعت آموزش
- افزایش کیفیت ارائه دروس (به دلیل ارائه دروس به‌صورت چندرسانه‌ای)
- کاهش زمان رفت‌وآمد
- تکثرگرایی و دسترسی آسان به اساتید متعدد
معایب سیستم آموزش مجازی LMS
علاوه بر مزایا سیستم آموزش مجازی LMS، منتقدان معایب سیستم آموزشی مجازی lms را نیز برای آن مطرح کرده اند که البته بخشی از موارد مطرح شده به مرور تا حدی بر طرف شده است.
دوری از ارتباطات جمعی در آموزش یکی از معایب مطرح شده برای آموزش الکترونیکی است که این موضوع با گسترش کاربرد ویدئو کنفرانس ها و آموزش های جمعی و روش های آموزشی گروهی مبتنی بر وب تا حد زیادی برطرف شده است.
یکی دیگر از معایبی که برای آموزش های از راه دور از جمله آموزش الکترونیکی بر شمرده می شود، عدم ارتباط چهره به چهره است که البته با پیشرفت تکنولوژی ،این عیب تا حدی زیادی برطرف شده و عدم ارتبط چهره به چهره یکی از ویژگی های آموزش الکترونیکی امروزی است.
وابستگی بیش از حد به تکنولوژی یکی دیگر از معایبی است که منتقدان برای آموزش الکترونیکی مطرح کرده اند باید توجه داشت که هر روش آموزشی متکی بر عناصر خاص خود است وبا توجه به نوع و سطح تکنولوژی های امروزی این وابستگی در ذات آموزش مجازی وجود دارد و روز به روز نیز تشدید می شود این وابستگی همانند وابستگی آموزش های سنتی به انسان است.
با این همه ، نباید از نظر دور داشت که آموزش الکترونیکی قابلیت ها و کاربردهای خاصی دارد که باید در جایگاه خود مورد توجه قرار گیرد و از دیگر معایب این سیستم سرعت‌پایین ارتباط اینترنتی در برخی اوقات و عدم دسترسی عموم به سیستم‌های رایانه‌ای و ایترنت در حال حاضر اشاره کرد.
